Ο "προοδευτικός" κύριος Mustafa

26 Απριλίου 2015: Ο αξιότιμος κύριος Mustafa Akιncι, εκλέγεται πανηγυρικά με ποσοστό 60,5% ηγέτης των Τουρκοκυπρίων. Από την ακριβώς επομένη μέρα των εκλογών, στήνεται ένας ολόκληρος μηχανισμός σχεδόν θεοποίησης του κ. Akιncι στην ε/κ κοινότητα, σε σημείου που ανέμενε κάποιος ότι από στιγμή σε στιγμή θα μας έδινε τα κλειδιά της Κερύνειας, της Μόρφου και της Αμμοχώστου και θα μας έλεγε "ελάτε, πάρτε τα, είναι δικά σας". Το κλίμα δε αυτό εντάθηκε ακόμη περισσότερο, όταν άρχισαν οι λεγόμενες κοινωνικές συνάξεις του με το δικό μας ηγέτη, οι οποίες περιελάμβαναν από καφέδες και βόλτες στη Λήδρας, θέατρα στη Λεμεσό και συναυλίες στην Αμμόχωστο. Μια καλοκουρδισμένη ορχήστρα πνευστών, εγχόρδων και κρουστών, να δημιουργεί την αίσθηση ότι περίπου το κυπριακό έχει ήδη λυθεί, χάρη στην καλή διάθεση ενός και μόνο ανθρώπου, του Mustafa Akιncι.

   

Φευ, κάποια στιγμή οι χαρές και τα πανηγύρια θα τελείωναν. Όσοι εξαρχής δήλωναν ότι ναι μεν είναι σαφώς καλύτερα να έχουμε ως συνομιλητή τον Akιncι, παρά τον Eroğlu, αλλά ουσιαστικά τα νήματα είναι η Άγκυρα που τα κινεί, δυστυχώς μέρα με τη μέρα δικαιώνονται. 

Στις 01/07/15, περιλουσμένος με δάφνες και ροδοπέταλα ο Mustafa Akιncι, πραγματοποιεί "επίσημες" επαφές στις Βρυξέλλες με διάφορους Ευρωπαίους αξιωματούχους. Κι ενώ αναμένει κανείς ότι θα κινηθεί σε πιο "ευρωπαϊκή" τροχιά, δηλώνει ότι "δεν θα ήταν σωστό να υπάρχει απευθείας εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εντός της διαδικασίας, αλλά επιθυμούμε να υπάρχει κάποιος που θα βρίσκεται στο περιθώριο και θα συμβάλλει σε τεχνικά ζητήματα όποτε αυτό του ζητηθεί". Μετάφραση: δεν θέλουμε την ΕΕ μέσα στα πόδια μας να μας λέει τι θα πρέπει να ισχύει και τι όχι, θέλουμε απλώς μια ευρωπαϊκή γλάστρα για τα μάτια του κόσμου.

Στις 16/07/15, ο Mustafa Akιncι, συναντήθηκε στα κατεχόμενα με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jean-Claude Juncker. Μετά τη συνάντηση, δήλωσε ότι "η τ/κ κοινότητα είναι ίσως η μοναδική κοινότητα ανά το παγκόσμιο η οποία ενώ έδωσε τη συγκατάθεσή της για ένταξη στην ΕΕ, έμεινε εκτός της ΕΕ και δεν κατάφερε να φθάσει σε λύση λόγω του ΟΧΙ της άλλης πλευράς στο δημοψήφισμα του 2004. Αυτή αποτελεί ανώμαλη κατάσταση, η οποία πρέπει να διορθωθεί". Λησμονεί(;) βεβαίως ο αγαπητός κ. Akιncι ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν έδωσαν ούτε σεντ για την ένταξή τους στην ΕΕ, ότι όλες τις απαραίτητες θυσίες για την ένταξη τις έκανε η Κυπριακή Δημοκρατία και ότι ...μαζί με το βασιλικό ποτίστηκε κι η γλάστρα!

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο προοδευτικός Mustafa Akιncι, επιμένει πεισματικά να δηλώνει ότι πρέπει "να υπάρξουν μερικές παρεκκλίσεις στο κοινοτικό κεκτημένο,στο πλαίσιο μιας λύσης, οι οποίες θα πρέπει να γίνουν αποδεκτές από ευρωπαϊκούς θεσμούς". Μας λέει ουσιαστικά ότι θα πρέπει οπωσδήποτε κάποιες βασικές ελευθερίες που ενώ ισχύουν σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη και σε όλο τον υπόλοιπο δημοκρατικό κόσμο, στη δική μας πατρίδα θα πρέπει να είναι ολίγον κουτσουρεμένες και μάλιστα στο διηνεκές, αφού θα γίνουν πρωτογενές ευρωπαϊκό δίκαιο!

Στις 20/07/15, ανήμερα της μαύρης επετείου, ο σεμνός και ταπεινός Mustafa Akιncι, μαζί με τον Recep Tayyip Erdoğan, παρέστησαν στους εορτασμούς της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Συνεπαρμένος προφανώς από τη ..συγκινητική διάθεση της ημέρας, ο κ. Akιncι δήλωσε ότι "Εάν δεν ήταν η 20ή Ιουλίου, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το πραξικόπημα θα καθίστατο νόμιμο και η εξουσία των πραξικοπηματιών θα ρίζωνε. Αυτό είναι κάτι που πονά, αλλά είναι μια πραγματικότητα. Την 20ή Ιουλίου πρέπει να την κρίνεις από αυτή την άποψη: ήταν μια επιχείρηση για να εμποδίσει να ριζώσει το πραξικοπηματικό καθεστώς και η Ένωση στην Κύπρο. Ο ένας στόχος που ήταν να ζούμε σε ασφάλεια στη δική μας περιοχή, μπορούμε να πούμε ότι επιτεύχθηκε". 

Δήλωσε ακόμη ότι "Ένα τέτοιο πραξικόπημα (σημ. της Χούντας) θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί μόνο με στρατιωτική επιχείρηση". Και η αφελής απορία που αμέσως γεννάται είναι: Καλά, χρειαζόταν τόσο ευρεία στρατιωτική επιχείρηση, που κατέληξε σε σφαγή αθώων και κατάληψη της μισής κυπριακής επικράτειας; Κι αφού το πραξικόπημα τερματίστηκε με πτώση της πραξικοπηματικής κυβέρνησης, γιατί η Τουρκία δεν απεσύρθη, και συνεχίζει 41 χρόνια το έγκλημά της; Γιατί δεν αποκατέστησε το καθεστώς Ζυρίχης, γιατί συνέχισε την επιδρομή με δεύτερο Αττίλα; Γιατί ολοκλήρωσε το διαχρονικό σχέδιό της, εφαρμόζοντας επί εδάφους τη γεωγραφική διχοτόμηση; 

Στις 05/08/15, σε συνέντευξή του σε τουρκικά ΜΜΕ, ο Mustafa Akιncι δήλωσε διάφορα ..ενδιαφέροντα, τα οποία συχνά σε κάνουν να διερωτάσαι σε τι διαφέρει η επιχειρηματολογία του από τον Eroğlu: 

"1) Η εκ περιτροπής προεδρία είναι ένα κομμάτι της πολιτικής ισότητας. 
2) Για μας είναι πολύ σημαντική η ελευθερία, η ισότητα και η ασφάλειά μας. Μια πιθανή συμφωνία σίγουρα θα τα περιλαμβάνει (βλ. εγγυήσεις). 
3) Aυτό που κάποιοι λένε ότι σε περίπτωση λύσης θα γεμίσουν τα πλοία με κάποια άτομα και θα τους στείλουν (πίσω) είναι εκτός πραγματικότητας. 
4) Υπάρχουν σπεκουλαδόρικα δημοσιεύματα στον Ε/Κ Τύπο που δεν θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη." 

Στις 08/08/15 ο κ. Akιncι παρέστη στους πανηγυρικούς εορτασμούς για τους βομβαρδισμούς της Τηλλυρίας από την τουρκική αεροπορία τον Αύγουστο του 1964. Σε δηλώσεις του μάλιστα μετά το πέρας του εορταστικού προγράμματος, δήλωσε ότι "Αυτοί οι γενναίοι άνθρωποι έδωσαν τις ζωές τους, προκειμένου οι Τ/κ να μπορούν να ζουν ελεύθεροι. Θυσίασαν το μέλλον τους, προκειμένου εμείς να μπορούμε να ζούμε μια καλύτερη και πιο χαρούμενη ζωή. Γι’ αυτούς τους λόγους, τούς θυμόμαστε με σεβασμό".

Εις ένδειξη σεβασμού, αγαπητέ μου κ. Akιncι, δεν θα κάνω οποιοδήποτε σχόλιο, σεβόμενος τους ήρωες αυτούς που θυσιάστηκαν προκειμένου να ηγείστε σήμερα του σεβαστού σας ..ψευδοκράτους! 

Στις 11/08/15 ο κ. Akιncι δήλωσε πως, "εάν ο ίδιος συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Ελλάδας, δεν θα φέρει αντίρρηση σε συνάντηση Αναστασιάδη – Ερντογάν. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων η Τουρκία δεν αποτελεί εμπόδιο, αλλά είναι υποστηρικτική". Πείτε μας κι εμάς να μάθουμε εξοχότατε, τι ακριβώς θα ζητήσετε από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας; Να αποσύρει τα ανύπαρκτα στρατεύματά της ή μήπως να επιστρέψει τα εδάφη που δεν κατέχει παράνομα εδώ και 41 χρόνια;;;

Κλείνω με το εξής: Μακάρι, όλες οι πιο πάνω δηλώσεις του κ. Akιncι να έγιναν για το θεαθήναι, για να διασκεδάσει ανησυχίες της τ/κ κοινότητας ή για να αποφύγει την απευθείας ρήξη με την Άγκυρα. Μακάρι να το παίζει "σκληρός" προς τα έξω και να είναι "λογικός" στα έσω. Μακάρι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, να επιδεικνύει σαφώς διαλλακτικότερη και πιο υπεύθυνη στάση. Μακάρι όντως να διαφέρει από τους προκατόχους του και να μην αποδειχθεί ένας νέος Talat. Μακάρι οι υπεραισιόδοξοι της από δω μεριάς που βλέπουν στο πρόσωπο του Akιncι περίπου τον Μαχάτμα Γκάντι, να δικαιωθούν και να φτάσουμε σύντομα σε μια κοινά αποδεκτή λύση. Προσωπικά, να μου επιτραπεί να διατηρώ τις επιφυλάξεις μου..

Οικονομικές προεκτάσεις λύσης κυπριακού

*Του Μάριου Ζαχαριάδη

Η εκλογή ενός πολιτικού όπως ο Μουσταφά Ακκιντζί καταδεικνύει πως ένα μεγάλο ποσοστό των τουρκοκυπρίων δεν είναι ευχαριστημένο με τη σημερινή κατάσταση και επιζητεί μια συμβιβαστική λύση. Η εκλογή αυτή αντανακλά και δημιουργεί ξεκάθαρα καλύτερες συνθήκες για μια σωστή λύση του κυπριακού προβλήματος. Το άρθρο αυτό έχει στόχο να αναδείξει κάποιες από τις πιθανές οικονομικές προεκτάσεις της λύσης του κυπριακού πολιτικού προβλήματος.

Από την πλευρά των ελληνοκυπρίων, λύση του κυπριακού τη στιγμή που βρισκόμαστε στην πιο βαθιά κρίση της πρόσφατης μας οικονομικής ιστορίας, θα ήταν το έναυσμα που χρειάζεται η οικονομία για να επιταχύνει την πορεία εξόδου της από την κρίση.  Η μαζική αναδόμηση κτιριακών και άλλων υποδομών και η θετική ψυχολογία που θα δημιουργούσε για ντόπιους και ξένους επενδυτές θα ήταν μερικοί από τους λόγους για τους οποίους η λύση του κυπριακού θα λειτουργούσε ως μια δραστική επεκτατική οικονομική πολιτική με άμεσα θετικά αποτελέσματα. Π.χ., θα μπορούσε να αποτελέσει μια γρήγορη θεραπεία για τα ψηλά ποσοστά ανεργίας. 

Οι καλύτερες προοπτικές και η ανάκαμψη θα απάμβλυναν αισθητά και το πρόβλημα των κακών δανείων που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός τομέας και κατ’ επέκταση η κυπριακή οικονομία. Η αύξηση στη ζήτηση δανείων που θα προκύψει από τις επενδυτικές ευκαιρίες, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό μετά από μια τόσο έντονη τραπεζική κρίση, θα ήταν επίσης ενισχυτικά τόσο για τον τραπεζικό τομέα όσο και για την πραγματική οικονομία. Η λύση του κυπριακού θα αποτελούσε και μοναδική σανίδα σωτηρίας για τον οικοδομικό τομέα που έχει καταρρεύσει ανεπανόρθωτα με τα υφιστάμενα δεδομένα, ενώ θα δημιουργούσε νέες προοπτικές και στον τομέα του τουρισμού. Τέλος, η εκμετάλλευση της φυσικής εγγύτητας με τη μεγάλη αγορά της Τουρκίας και η δυνητική συνεργασία με την οικονομικά σημαντική αυτή χώρα θα άνοιγε νέες προοπτικές για υφιστάμενους και νέους τομείς, με θετική επίδραση στη μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη. Κάποιες άλλες προεκτάσεις είναι ίσως λιγότερο εμφανείς, και πιο κάτω θα καταπιαστούμε αποκλειστικά με αυτές.

Ένα βασικό πρόβλημα που θα προκύψει μετά από τη λύση του κυπριακού αφορά τα δημοσιονομικά. Έστω ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν θα είχε άμεσες οικονομικές υποχρεώσεις για δημοσιονομικες τρύπες που προκύπτουν στη μια ή την άλλη πλευρά, η συστηματικότητα των δημοσιονομικών προβλημάτων λόγω της οικονομικής δομής στη μια πλευρά θα δημιουργούσε κοινωνική αναταραχή και οικονομική-πολιτική αστάθεια σε συστηματική βάση και στο ομόσπονδο κυπριακό κράτος. Συγκεκριμένα, η τ/κ οικονομία βασίζεται για δεκαετίες σε δυσανάλογο βαθμό στην εργοδότηση στον δημόσιο τομέα καθώς και σε άλλη άμεση ή έμμεση επιδότηση από την Τουρκία. Είναι δηλαδή εδώ και πολλά χρόνια μια μη βιώσιμη οικονομία την οποία συντηρά ένα άλλο κράτος. Η μη βιωσιμότητα των δημοσιονομικών είναι ένα μεγάλο πρόβλημα από μόνο του, όμως η διαχρονική εξάρτηση από την Τουρκία έχει δημιουργήσει επιπλέον κακές συνήθειες στο τ/κ δημόσιο και ευρύτερα στην τ/κ οικονομία διατηρώντας την σε μια χρόνια νηπιακή κατάσταση, όπου η ευημερία δεν βασίζεται τόσο στην παραγωγικότητα όσο στην επιδότηση εντός μιας σχέσης εξάρτησης.

Η τ/κ οικονομία θα πρέπει να λύσει λοιπόν σοβαρά δημοσιονομικά προβλήματα που θα γίνουν ιδιαίτερα ορατά μετά την αυτονόμηση της από την Τουρκία. Η λύση του κυπριακού θα δημιουργήσει καλύτερες οικονομικές προοπτικές για τους τουρκοκυπρίους, αλλά η αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή θα είναι τεράστια. Αν γίνει απότομα τέτοια προσαρμογή, θα υπάρξει πιθανώς ισχυρή κοινωνική αντίδραση από την πλευρά των τουρκοκυπρίων που θα δημιουργήσει πολιτική αστάθεια από τα πρώτα βήματα ενός ομόσπονδου κυπριακού κράτους. Από την άλλη, αν τα δομικά αυτά προβλήματα δεν επιλυθούν, τότε θα αποτελούν μια επαναλαμβανόμενη συστημική πηγή αστάθειας στην πορεία ενός ομόσπονδου κυπριακού κράτους. Τέλος, ακόμα και αν η Τουρκία επέλεγε να δώσει τη λύση στο άμεσο δημοσιονομικό πρόβλημα με διαγραφή χρέους και στη συνέχεια να δίνει λύσεις πληρώνοντας μέρος του δημοσιονομικού κόστους και μετά τη λύση του κυπριακού, τότε θα διατηρούσε δυσανάλογη επιρροή πάνω στους τουρκοκύπριους, ενώ οι συνεχείς ελλειμματικοί προϋπολογισμοί θα παραβίαζαν τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ. Η τελευταία επιβάλλεται να αναλάβει μέρος του δημοσιονομικού κόστους για χρονικό διάστημα, και επιπρόσθετα να κατευθύνει τεχνοκρατικά τη δημοσιονομική προσαρμογή των τουρκοκυπρίων έτσι ώστε οι επιπτώσεις πάνω τους να είναι μικρότερες και λιγότερο απότομες, κάτι που θα συμβάλει και στη βιωσιμότητα και λειτουργικότητα ενός ομόσπονδου κυπριακού κράτους.

Σε κάθε περίπτωση, τα πιο πάνω θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη σε οποιαδήποτε συμφωνημένη λύση έτσι ώστε το ομόσπονδο κυπριακό κράτος να μην αναλάβει δυσανάλογες και πιθανώς ασήκωτες ευθύνες και για να μην βρεθούμε προ εκπλήξεως με την πρώτη ύφεση που θα αντιμετωπίσουμε στο μέλλον, η οποία ως γνωστό αλληλεπιδρά αρνητικά με τις οποιεσδήποτε θεσμικές και δομικές αδυναμίες εμβαθύνοντας και τα οποιαδήποτε δημοσιονομικά προβλήματα. Πόσο μάλλον λόγω του ότι έχουμε απαγορευτικό επίπεδο δημόσιου χρέους, ενώ και στα κατεχόμενα υπάρχει μια τεράστια δημοσιονομική τρύπα. Η λύση του κυπριακού θα πρέπει αρχικά να συνάδει με ένα ικανοποιητικό βαθμό οικονομικής αυτονομίας έτσι ώστε να δημιουργεί τα σωστά οικονομικά κίνητρα στην κάθε πλευρά, και να κτίσει θεσμούς που θα ελέγχουν τις τάσεις για προκυκλική οικονομική πολιτική και πολιτικούς επιχειρηματικούς κύκλους.

Εν κατακλείδι, θα πρέπει να βρεθεί και να εφαρμοστεί λύση στο άμεσο αλλά και στο μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πρόβλημα της τ/κ οικονομίας. Αυτό θα αφορούσε μεγάλες μεταρρυθμίσεις, ουσιαστική οικονομική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση για σκοπούς ανάπτυξης αλλά και για άμεσους δημοσιονομικούς σκοπούς, καθώς και διαγραφή χρέους από την Τουρκία. Παράλληλα, η αναγκαιότητα της δημοσιονομικής προσαρμογής αλλά και οι μεγάλες προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ενηλικίωσης μετά από μια λύση θα πρέπει να γίνουν ευρύτερα κατανοητές εντός της τουρκοκυπριακής κοινωνίας.

Η ευκαιρία που παρουσιάζεται στους Κυπρίους είναι μεγάλη, αλλά θα χρειαστεί ιδιαίτερη προσοχή για να κτιστεί ένα ομόσπονδο κυπριακό κράτος σε γερά οικονομικά θεμέλια και θεσμούς που να συνάδουν με την οικονομική και πολιτική του σταθερότητα και βιωσιμότητα σε βάθος χρόνου.

*Ο Μάριος Ζαχαριάδης είναι Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. 

Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Stockwatch.

Τα γεγονότα του 1963-64 και η παραχάραξη

*Του Στέφανου Κωνσταντινίδη

ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ του 1963-64 είναι σημαντικά, διότι ουσιαστικά επαναφέρουν το Κυπριακό στη διεθνή σκηνή εκεί που εθεωρείτο ότι είχε κλείσει οριστικά με τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου. Τα τελευταία χρόνια κάποιοι μεταμοντέρνοι νεοφιλελεύθεροι ιστορικοί ανακάλυψαν -σε σχέση με αυτά τα γεγονότα που χαρακτηρίστηκαν από την ελληνική πλευρά ως τουρκική ανταρσία για την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας- την καταπίεση των Τουρκοκυπρίων από τους Ελληνοκύπριους. Όλα τα στοιχεία που διαθέτουμε σήμερα δείχνουν ότι επρόκειτο για μια καλά προετοιμασμένη ανταρσία που στόχευε στη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και στην παροχή της δυνατότητας στην Άγκυρα να επέμβει στην Κύπρο. Ήδη πριν ακόμη την επίσημη ανεξαρτησία είχε συλληφθεί στις ακτές της Καρπασίας το τουρκικό πλοιάριο «Ντενίζ» (18 Οκτωβρίου 1959) που μετέφερε μεγάλες ποσότητες οπλισμού για την ΤΜΤ. 

Παρά τα όσα λέγονται για την ελληνική πλευρά, αυτή δεν ήταν έτοιμη να αντιμετωπίσει την ανταρσία και απόδειξη αυτού είναι το γεγονός ότι οι ομάδες πολιτοφυλακής δεν διέθεταν παρά μόνο απηρχαιωμένο οπλισμό και σε πολλές περιπτώσεις κυνηγετικά όπλα! Ήταν φυσικό η νόμιμη Κυβέρνηση της Κύπρου, που ως τέτοια άλλωστε αναγνωρίστηκε με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας 186/1964), να αμυνθεί στην προσπάθειά της να επιβάλει τη νομιμότητα. Είναι γεγονός ότι υπό τις περιστάσεις χρησιμοποιήθηκαν για τον σκοπόν αυτό εκτός από τις κανονικές δυνάμεις της Δημοκρατίας και διάφορα εθελοντικά ένοπλα σώματα πολιτών, πάντα όμως στο πλαίσιο της κρατικής νομιμότητας. Αυτό έγινε για ένα μικρό χρονικό διάστημα μέχρις ότου συγκροτηθεί η Εθνική Φρουρά για την άμυνα του τόπου. 

Σε αυτά τα εθελοντικά σώματα αναφέρονται κατά κανόνα οι νεοφιλελεύθεροι ιστορικοί για να υποστηρίξουν την άποψη της καταπίεσης των Τουρκοκυπρίων. Παραβλέπουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είχε άλλη επιλογή από του να αμυνθεί με όλα τα μέσα, διαφορετικά θα είχε επιβληθεί έκτοτε η διχοτόμηση. Άλλωστε, παρά την άμυνα αυτή δημιουργήθηκαν αυτόνομοι τουρκικοί θύλακοι με την καθοδήγηση Τούρκων στρατιωτικών. Ασφαλώς στις συγκρούσεις του 1963-64 υπήρξαν και αθώα θύματα, πολίτες και από τις δύο πλευρές. Δεν ξέρω κανέναν απελευθερωτικό αγώνα, καμιά επανάσταση, καμιά εμφύλια σύρραξη που να μην οδήγησε σε παρόμοια αποτελέσματα.

Η τουρκική πλευρά εκμεταλλεύτηκε κάποια μεμονωμένα επεισόδια και μίλησε για εγκλήματα σε βάρος των Τουρκοκυπρίων. Τα ίδια επαναλαμβάνουν σήμερα και Ελληνοκύπριοι και Ελλαδίτες με στόχο τη συλλογική ενοχοποίηση των Ελληνοκυπρίων προκειμένου να αποδεχτούν τους αμερικανο-νατοϊκούς σχεδιασμούς μιας διχοτομικής λύσης που θα οδηγεί στην κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, κάτι που είναι μόνιμος στόχος από το 1963. Σε μερικές περιπτώσεις άλλωστε αποδείχτηκε εν των υστέρων ότι μερικά από τα θλιβερά αυτά γεγονότα ήταν είτε προβοκατόρικες ενέργειες από ανεύθυνα στοιχεία, είτε ενέργειες των ίδιων των Τούρκων που παρουσιάστηκαν ως έργο των Ελλήνων. Χαρακτηριστική επί του προκειμένου είνα η δολοφονία των μελών  της οικογένειας Τούρκου στρατιωτικού στην μπανιέρα τουρκοκυπριακού σπιτιού της Λευκωσίας τη νύχτα της 24ης Δεκεμβρίου 1963, η οποία αποδόθηκε στους Έλληνες, ενώ όπως αποδείχθηκε ήταν έργο του ίδιου του Τούρκου αξιωματικού σε μια στιγμή παραφροσύνης, και ο οποίος φυγαδεύτηκε και κράτησε κλειστό το στόμα του για χρόνια (Βλ. Κώστα Γεννάρη Εξ Ανατολών, Αθήνα, Κατανιώτης, 2000, σελ. 16-18, όπως και σειρά άρθρων του Τουρκοκύπριου Σενέρ Λεβέντ στην εφημερίδα Αφρίκα). 

Και όμως μεταμοντέρνοι ιστορικοί με νεοφιλελεύθερες και νεοταξικές τάσεις, εξακολουθούν και σήμερα να το προβάλλουν, όπως και η τουρκική προπαγάνδα, ως έγκλημα των Ελληνοκυπρίων. Είναι οι ίδιοι που  έγραψαν ότι το πραξικόπημα στην Κύπρο το οργάνωσε ο Σαμψών και ότι ο Τάσσος Παπαδόπουλος ήταν μέλος της ΕΟΚΑ Β΄...  Και οι δύο αυτοί ισχυρισμοί προβλήθηκαν μέσα από το «σοβαρό» αθηναϊκό «Βήμα», από δύο κατά τα άλλα «σοβαρούς» Ελλαδίτες διανοούμενους.

Είναι γεγονός πάντως ότι κάποια πράγματα για την περίοδο αυτή δεν διερευνήθηκαν ούτε και αποδόθηκαν οι σχετικές ευθύνες. Διερωτάται δε κανείς γιατί δεν το έκαναν εκείνοι οι Κύπριοι πρόεδροι που ασπάζονται εν μέρει αυτές τις απόψεις και κατηγορούν για «εθνικισμό» την ελληνική πλευρά. Να αποδοθούν λοιπόν ευθύνες όπου υπάρχουν για τη δολοφονία αθώων πολιτών, Τουρκοκυπρίων ή Ελληνοκυπρίων, διότι σε τελευταία ανάλυση οι πολιτικοί που αναφέρονται με μισόλογα στα γεγονότα της περιόδου αυτής και δεν προχώρησαν ή δεν προχωρούν στη διερεύνησή τους όταν άσκησαν ή ασκούν εξουσία, είναι εξίσου υπεύθυνοι με αυτούς που κατηγορούν χωρίς στοιχεία για εγκλήματα, ενώ τότε, όπως και το '74,  μιλούσαν για προάσπιση της δημοκρατικής νομιμότητας. 

Σε κάθε περίπτωση όμως τα όποια μεμονωμένα εγκλήματα των Ελληνοκυπρίων δεν είναι δυνατόν να εξισώνονται με όσα διαπράχθηκαν από το επίσημο τουρκικό κράτος και τον στρατό του στην εισβολή του 1974. Δεν μπορεί να υπάρξει συμψηφισμός των όποιων μεμονωμένων εγκλημάτων σε βάρος Τουρκοκυπρίων στην περίοδο του 1963-64 από ανεύθυνα στοιχεία, με τα εγκλήματα που διέπραξε ένα συντεταγμένο κράτος, η Τουρκία, στην εισβολή του 1974. Το ίδιο ισχύει και για κάποιες εγκληματικές ενέργειες μελών της ΕΟΚΑ Β΄ εναντίον Τουρκοκυπρίων στις πρώτες μέρες της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Να δικαστούν λοιπόν και να καταδικαστούν από την κυπριακή Δικαιοσύνη όσοι αποδειχτεί ότι βαρύνονται με τέτοια  εγκλήματα. Διότι η προσπάθεια καταμερισμού ίσων ευθυνών είναι εκ του πονηρού και στοχεύει στη συλλογική ενοχοποίηση του κυπριακού λαού για να μπορέσει να  περάσει πιο εύκολα ως οδοστρωτήρας η αμερικανο-νατοϊκή λύση κατάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ακόμη και για την οργάνωση «Ακρίτας» η οποία φορτώνεται μόνο στον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, η αλήθεια είναι ότι δημιουργήθηκε με την έγκριση του Μακαρίου και αν ο Γιωρκάτζης παρουσιάζεται ως αρχηγός, ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν ο σκιώδης υπαρχηγός και ο Τάσσος Παπαδόπουλος ο τρίτος τη τάξει. Την εποχή εκείνη γινόταν συνήθως λόγος για την τριανδρία αυτή της εξουσίας που ακολουθούσε μετά τον Μακάριο.

Όσοι αποδίδουν ευθύνες στην ελληνική πλευρά αδιαφορούν επίσης για το γεγονός ότι ήταν η αμυνόμενη πλευρά και ότι, όπως αποκαλύπτεται σήμερα από τα επίσημα έγγραφα που δημοσιεύονται, κυρίως αγγλικά, αλλά και αμερικανικά, υπήρξε κεφαλαιώδης ο ρόλος του ξένου παράγοντα στην όλη εξέλιξη των γεγονότων της περιόδου αυτής. Υπενθυμίζω ότι Άγγλοι και Αμερικανοί στην πενταμερή διάσκεψη του Λονδίνου, αμέσως μετά τα γεγονότα του '63, στις 15 Ιανουαρίου 1964, πρότειναν ουσιαστικά την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας («Σχέδιο Σάντις - Μπολ» από τα ονόματα του υπουργού Κοινοπολιτειακών Υποθέσεων της Μ. Βρετανίας Ντάνκαν Σάντις και του Αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών Τζορτζ Μπολ), θέτοντάς την υπό νατοϊκή κηδεμονία με την αποστολή νατοϊκών στρατευμάτων στο νησί με ευρύτατες εξουσίες και με την ίδρυση διακυβερνητικής επιτροπής στο Λονδίνο, η οποία θα παρακολουθούσε  την εσωτερική κατάσταση της Κύπρου... Από τότε  και ως το σχέδιο Ανάν και το Κοινό Ανακοινωθέν, ο στόχος παραμένει ο ίδιος.

Οι ίδιοι οι Βρετανοί πολιτικοί, πρώην πρωθυπουργοί που χειρίστηκαν το Κυπριακό, όπως ο Άντονι Ίντεν και ο Χάρολντ Μακμίλαν, αναγνώρισαν επίσης, εκ των υστέρων, στα απομνημονεύματά τους, ότι χρησιμοποίησαν τον τουρκικό παράγοντα και τη συνεχή απειλή της διχοτόμησης για να αποκλείσουν το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των Κυπρίων και να κρατήσουν την Κύπρο κάτω από τον αποικιακό ζυγό.

Ασφαλώς τίθεται και το θέμα της ανακίνησης της αναθεώρησης του συντάγματος από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και η πολιτική ευθύνη που προκύπτει από αυτή την ενέργεια. Είναι εύκολο εκ των υστέρων να κρίνει κανείς με τα σημερινά δεδομένα ως λανθασμένη την ενέργεια του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου να προτείνει τα γνωστά 13 σημεία συνταγματικής αναθεώρησης. Εντούτοις στην ανακίνηση της συνταγματικής αυτής αλλαγής συμφωνούσαν τότε και οι Άγγλοι οι οποίοι ανέλαβαν μάλιστα να βολιδοσκοπήσουν σχετικά την Άγκυρα. Μόνο όταν η προσπάθεια απέτυχε, το Λονδίνο προσπάθησε να βγάλει την ουρά του απέξω. Τα έγγραφα όμως του Φόρεϊν Όφις επιβεβαιώνουν ότι ο Μακάριος διαπραγματεύτηκε τα 13 σημεία πρώτα με το Λονδίνο, πριν τα υποβάλει στην τουρκοκυπριακή πλευρά. Και μόνο κάποιοι του κυπριακού πολιτικο-κατεστημένου όπως ο Πολύβιος Γ. Πολυβίου που διαδραματίζει και σήμερα πρωτεύοντα ρόλο ως σύμβουλος του Νίκου Αναστασιάδη, αθωώνει στα βιβλία του τους Άγγλους, ρίχνοντας όλη την ευθύνη στο Μακάριο.

ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΕ επίσης τελευταία ότι ο Μακάριος ανακίνησε τάχα με τις προτάσεις του θέμα Ένωσης. Άλλοι δε είπαν και έγραψαν ότι αφαιρούσε δικαιώματα από τους Τουρκοκυπρίους. Η προπαγάνδα όμως έχει και τα όριά της. Ο Αρχιεπίσκοπος υπέβαλε απλώς προτάσεις στους Τουρκοκυπρίους για συζήτηση και τίποτε περισσότερο. Το θέμα της Ένωσης ανακινήθηκε πολύ πιο ύστερα, όταν ο Γεώργιος Παπανδρέου κέρδισε τις εκλογές στην Ελλάδα και είχε ήδη ξεσπάσει η τουρκοκυπριακή ανταρσία, το Κυπριακό είχε ξανά διεθνοποιηθεί, βρισκόταν ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών και αναζητείτο ξανά λύση του. Τότε, με τη σύμφωνη γνώμη όλου του πολιτικού κόσμου της Κύπρου και της Ελλάδας, τέθηκε ξανά το θέμα της Ένωσης. Και είναι γνωστόν ότι στενοί συνεργάτες του Παπανδρέου μεταξύ των οποίων και ο κυπριακής καταγωγής υφυπουργός Παιδείας Λουκής Ακρίτας, συνηγόρησαν τότε στην ανακίνηση του θέματος της Ενώσεως. Κάποιοι από τους όψιμους σημερινούς επικριτές της γραμμής αυτής που υιοθετήθηκε τότε, ανήκαν μάλιστα στη λεγόμενη Ενωτική Παράταξη και ήταν από αυτούς που κατηγορούσαν τον Μακάριο ως ανθενωτικό για τη ζυριχική πολιτική του. Να υπενθυμίσω εδώ, ότι ακόμη και το 1967, η Κυπριακή Βουλή, ομόφωνα ενέκρινε ψήφισμα υπέρ της Ένωσης, του ΑΚΕΛ συμμετέχοντος, αν όχι και πρωτοστατούντος. 

Να υπενθυμίσω ακόμη ότι για τα γεγονότα του ’63-’64, όλοι, συμπεριλαμβανομένου του ΑΚΕΛ, μιλούσαν για τουρκανταρσία και αναλύονταν σε διθυράμβους γι’αυτούς που σήμερα κατηγορούν ως άτακτους που σκότωναν, λένε σήμερα, Τουρκοκύπριους χωρίς κανένα λόγο! Scripta manent!

Είναι πολλά πράγματα που μπορούν ακόμη να λεχθούν για την περίοδο αυτή και που είναι αδύνατο όμως να συμπεριληφθούν σε ένα σύντομο άρθρο, στο οποίο ήδη έχω μακρηγορήσει. Ασφαλώς και μπορούν να αποδοθούν κάθε είδους ευθύνες σε πολλούς για την περίοδο αυτή, του Μακαρίου συμπεριλαμβανομένου –και ο γράφων δεν παρέλειψε να το κάνει κατ’ επανάληψη– αλλά ο ιστορικός οφείλει τουλάχιστον να σέβεται τα γεγονότα και στην ερμηνεία τους να λαμβάνει υπόψη τη χρονικότητα κατά την οποία διαδραματίστηκαν. Ούτε και είναι δυνατόν η ερμηνεία των γεγονότων της εποχής εκείνης να μπαίνει σήμερα στο κρεβάτι του Προκρούστη για την εξυπηρέτηση κάθε είδους πολιτικών σκοπιμοτήτων παραγράφοντας τα δεδομένα μιας άλλης εποχής, το ρόλο της Άγκυρας και αυτό του ΝΑΤΟ και των Αγγλοαμερικανών.

Διότι αυτό που κάνουν κάποιοι είναι να τοποθετούν ως αφετηρία της ιστορίας τον ιδεολογικό τους αχταρμά, παραγνωρίζοντας ή παραμορφώνοντας τα πραγματολογικά στοιχεία.

*Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Φιλελεύθερος"

Του παραλογισμού το ανάγνωσμα

Μας προτρέπουν κάποιοι να μη λαμβάνουμε υπόψη τους "απορριπτικούς", οι οποίοι έκαναν παντιέρα τους το κυπριακό, έταξαν στον κόσμο λαγούς με πετραχήλια, έκτισαν καριέρες στο εθνικό θέμα και γενικά ευνοούν τη διατήρηση του status quo για να διατηρήσουν τα σκήπτρα τους. Ακόμη κι έτσι να είναι, η αντιπρόταση ποια είναι; Να υμνήσουμε ποιον; Τον Αναστασιάδη; Τον Mr Δεσμεύομαι; Μα δεν είναι αυτού η παράταξή του (με προεξάρχοντα τον μακαριστό Γλαύκο Κληρίδη) που για δεκαετίες μας διατυμπάνιζε ότι "την πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω"; Δεν είναι αυτού η παράταξή του που έκανε την Κύπρο ενεργό ηφαίστειο με τους περιβόητους S300; Δεν είναι αυτού η παράταξή του που ενταφίασε τις Ιδέες Γκάλι για να πάρει την εξουσία το 1993; Δεν είναι αυτός που προεκλογικά μας έλεγε ότι θα ενταφιάσει τις γενναιόδωρες προσφορές Χριστόφια; Αυτόν τον άνθρωπο είναι που μας εισηγούνται σχεδόν τυφλά να ακολουθήσουμε σήμερα;

Θα πρέπει να στηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, την ώρα που δίνει τη μάχη στις διαπραγματεύσεις, λένε. Καλά, ο ΠτΔ είναι κανένας ευαίσθητος έφηβος με ψυχολογικά προβλήματα και θέλει συνεχή στήριξη, αγάπη και φροντίδα; Πρόεδρος είναι, οφείλει να αντέχει και την κριτική και τις "επιθέσεις" και μάλιστα αντλώντας δύναμη απ' αυτά να ενισχύει τη διαπραγματευτική του θέση. Ή μήπως με την προτροπή για στήριξη, ουσιαστικά εννοούν να μην του ασκείται κριτική για ΚΑΝΕΝΑ άλλο θέμα;


Λέει η πρώην Ευρωπαία Επίτροπος, Αντρούλα Βασιλείου, ότι "Όπως έλεγε και ο ιδρυτής τη Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ζαν Μονέ, πρέπει να αφήνουμε πίσω όσα έγιναν και να κοιτάζουμε μπροστά για το πώς μπορούμε να φτιάξουμε ένα κοινό μέλλον". Ωραία τα λέτε κ. Βασιλείου, λησμονείτε(;) όμως μία πολύ βασική ιστορική παράμετρο: Η Ε.Ε. δημιουργήθηκε μετά που η υπαίτιος του ολέθρου του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (Γερμανία) απολογήθηκε, δικάστηκε, καταδικάστηκε και πλήρωσε ένα τεράστιο τίμημα. Στη δική μας περίπτωση ποιο ακριβώς ήταν, είναι ή θα είναι το τίμημα που θα κληθεί να καταβάλει η Τουρκία; Ελπίζω να μην μου πείτε ότι θα "αναγκαστεί" να αποσύρει κάποια στρατεύματά της γιατί θα πέσω απ' το παράθυρο!

Λέει ο Δήμαρχος Κερύνειας, Γλαύκος Καριόλου, με ανάρτησή του στο Twitter ότι "Οι Κερυνειώτες επιστρέφουν!".

Τι ωραίο που ακούγεται, ε; Πόσα έτη φωτός όμως απέχει από την πραγματικότητα; Γιατί δίνετε φρούδες ελπίδες στον κόσμο κ. Δήμαρχε; Και γιατί δεν λέτε υπό ποιο καθεστώς, πώς και υπό ποιες προϋποθέσεις "επιστρέφουν" οι Κερυνειώτες; Και στο κάτω-κάτω, πως ξέρετε εσείς ότι επιστρέφουν, τη στιγμή που ακόμη όλα συζητούνται; Και ποιον να πιστέψουμε στο τέλος της ημέρας; Εσάς ή τον αξιότιμο κ. Τορναρίτη που λέει ότι "Η Κερύνεια δεν θα επιστρέψει ποτέ υπό ε/κ διοίκηση"; Αποφασίστε κι ενημερώστε μας..

Η εντιμότατη Βουλευτής του κόμματος Κάρογιαν (βλ. προσωρινό ΔΗΚΟ) κ. Αθηνά Κυριακίδου, ξεπέρασε προφανώς το σύνδρομο του ..ποιο από τα 2 ΔΗΚΟ πρέπει ν' αγαπά και πλέον απαιτεί εισηγήσεις και εναλλακτικές προτάσεις διαφορετικά είναι λαϊκισμός. Λαϊκισμός αγαπητή κ. Κυριακίδου είναι να είσαι μέχρι το Σάββατο σφιχτά προσδεδεμένη στο άρμα Χριστόφια και την Κυριακή με άλμα επί κοντώ να μεταπηδάς με περισσή ευκολία στο άρμα Αναστασιάδη. 

Ο συμπαθής μουσικός παραγωγός κ. Τάσος Τρύφωνος, μας ανέφερε πρόσφατα ότι "Τουρκοκύπριοι μουσικοί έπαιζαν το «ψιντρή βασιλιτζιά μου» και το τραγουδούσαν, δεκάδες χέρια τεντώνονταν να φτάσουν τον Νίκο Αναστασιάδη, ενώ του φώναζαν «μπράβο». «Αυτό είναι το όραμα της ενωμένης Κύπρου και του μέλλοντος". Αγαπητέ κ. Τρύφωνος, ο Νίκαρος δεν είναι ο Σάκηηης και το κυπριακό δεν θα λυθεί ούτε με τα Shake it ούτε με τα Μακαρόνια με Κιμά για να φας. Το κυπριακό, όσο δυστυχώς κι αν ενοχλεί ηχητικά, είναι ΠΟΛΙΤΙΚΟ πρόβλημα εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής. 

Κάποιοι μας λένε ότι είναι περίπου ντροπή και όνειδος να ταυτίζεται κάποιος με το "μπλοκ" Νικόλα-Σιζόπουλου-Λιλλήκα-Περδίκη (ως να είναι ακριβώς το ίδιο όλοι αυτοί). Ναι, ενώ το να ταυτίζομαι με τον Αβέρωφ, τον Άντρο, την Αθηνά και την Πραξούλα είναι ευλογία! Για μένα το θέμα είναι πολύ απλό: να ταυτιστούμε με τη ΛΟΓΙΚΗ, όχι με το συναίσθημα! Ξέρω κι εγώ να λέω τι ωραία που θα πετάμε χαρούμενα χαρταετούς στα λιβάδια μετά τη λύση. Τα γλέντια, τα πανηγύρια κι οι χαρές είναι καλές, δεν λύνουν από μόνα τους όμως τα προβλήματα. Να κάτσουμε να συζητήσουμε επιτέλους πολιτικά, όχι με εύηχα συνθήματα κενού περιεχομένου. Μπορούμε;